HOOFDSTUK 13
Een vrij mens een vrij leven
Inleiding
In dit deel wil ik verder op ingaan wat ik al eens eerder
lanceerde in mijn eerdere boeken. Een vrij mens, een soeverein
mens en leven volgens de wetten en de regels van de natuur.
Nu zal dat in onze tijd niet gemakkelijk gaan omdat we
vanaf onze geboorte al door onze vaders ingeschreven worden als
zijnde slaaf van het systeem. Pa geeft zijn kinderen over aan de
staat die snel op elk kind een "Corporatie" zet om zo grote sommen
geld te kunnen lenen op elke naam. Je weet wel die naam
in HOOFDLETTERS die je op officiële stukken ziet staan. Wat
duidelijk maakt dat je naam geschreven in kleine lettertjes geen
rechtsgeldigheid heeft. Dat gaan we nu uitvoerig doornemen.
We beginnen eerst maar eens met de definitie van vrijheid van
meningsuiting omdat we dat al heel snel mee in de knel komen
als je zaken openbaar maakt.
13-1 Vrijheid van meningsuiting
Vrijheid van meningsuiting is de vrijheid van burgers om
hun overtuigingen kenbaar te maken, zonder controle vooraf door
de staat. De vrijheid van meningsuiting is niet absoluut, net als de
meeste andere grondrechten. Zo zijn belediging en smaad onder
bepaalde omstandigheden strafbaar.
13-1a Vrijheid (sociologie)
Vrijheid wordt meestal gezien als de mogelijkheid om te
doen en laten wat men wil terwijl een ander dat ook kan, zowel in
lichamelijke als in geestelijke zin. Soms wordt met "vrij" bedoeld
"zonder (verdere) kosten", soms slaat het op het ontbreken van
andere beperkingen. "Vrij reizen" kan bijvoorbeeld beide betekenissen
hebben. In het Engels onderscheidt men de twee wel met
de voorbeelden "free speech" en "free beer".
13-1b Positieve en negatieve vrijheid
Het is nuttig onderscheid te maken tussen negatieve en
positieve vrijheid. Negatief en positief drukken hierbij geen waardeoordeel
uit, maar geven aan of het gaat om vrijheid die ontstaat
door de afwezigheid van iets of door de aanwezigheid van iets.
Negatieve vrijheid is de "vrijheid van invloed van anderen". Deze
vrijheid houdt verband met vrijheid en bevrijding, bijvoorbeeld
van dwang, van overheersing, ziektes en waandenkbeelden.
Positieve vrijheid is de "vrijheid tot het inzetten van je
eigen vermogen". Het is de mogelijkheid om te kiezen en het
eigen leven in te richten. Het is de vrijheid waar men het over
heeft wanneer het gaat over de vrije wil.
Positieve en negatieve vrijheid hangen samen. Positieve
vrijheid is niet mogelijk wanneer negatieve vrijheid ontbreekt.
Anderzijds is negatieve vrijheid weinig zinvol wanneer positieve
vrijheid niet nagestreefd wordt. Beide vormen van vrijheid lijken
op een Januskop waarvan het ene gezicht naar het verleden en het
andere naar de toekomst gericht is. Vrijheid gaat altijd samen met
verantwoordelijkheid. Als je vrijheid hebt om te kiezen is er een
verantwoordelijkheid om het beste alternatief te kiezen. Het beste
alternatief kan men bepalen door kennis te vergaren over hoe de
wereld is en hoe je zelf bent. Vrijheid is in verschillende kringen,
zowel maatschappelijke, ideologische als ook filosofische, vaak
een centraal onderwerp. Binnen die groeperingen bestaan er vaak
verschillende interpretaties van vrijheid.
13-1c Interpretaties van vrijheid
De vaak geuite zin: Ik ben vrij en daarom doe ik wat ik
wil, is lastig om te analyseren. Wordt de wil niet gestuurd door de
begeerte, en deze weer door DNA, opvoeding en cultuur? Toch
heeft de wil als kenmerk dat hij de emoties en begeerten kan
kanaliseren en domineren. In de filosofische bezinning hierover
geven sommige denkers de voorrang aan een vrij vermogen tot
kanaliseren, andere menen dat de wil dat niet kan en slechts kan
"meedobberen" op de stroom der impulsen. Zie vrijheid (filosofisch).
Ken Wilber, een Amerikaanse wetenschapper die veel
gepubliceerd heeft over dit onderwerp, heeft een boek geschreven
met de titel: Zonder grenzen (No boundaries). Hierin verdedigt hij
dat vrijheid voor hem betekent dat er geen grenzen zijn.
Wat betreft vrijheid is er ook nog een treffende uitspraak
van Augustinus: Heb lief en doe wat je wilt. Augustinus was een
kerkvader in de vierde eeuw. Heb lief en doe wat je wilt, moet
dan ook geïnterpreteerd worden dat ware liefde altijd zelfgave is
en het goede voor de ander wil. En dan kun je doen wat je wilt,
omdat het altijd op het goede gericht is.
Rudolf Steiner promoveerde op zijn werk: Filosofie der
vrijheid waarin hij aantoont dat de vrijheid van de mens alleen
daarin bestaat dat hij zijn innerlijke geestelijke houding zelf kan
bepalen, meer niet. De mens kan dus zijn noodlot aanvaarden
of een innerlijke houding van protest aannemen: "waarom moet
mij dat nu gebeuren?". Hoewel Steiner destijds een gewaardeerd
wetenschapper was, is hij door zijn latere werk en uitspraken in
diskrediet geraakt.
Marxist en filosoof Friedrich Engels haalt Hegel aan waar
deze stelt dat "vrijheid het inzicht in de noodzakelijkheid is". Deze
relatie tussen vrijheid en noodzakelijkheid was voor zowel Hegel
als Engels cruciaal onderdeel van hun wereldbeeld en is ontleend
aan de filosofie van Immanuel Kant. Het wil zoveel zeggen als: als
een grens niet bestaat kun je niet weten of je die grens overgaat.
Dus is de grens een noodzakelijkheid om de vrijheid te verkrijgen
de grens te kunnen oversteken. Hier wordt dus vrijheid tegenover
anarchie geplaatst.
13-1d Soeverein
Nu stappen we meteen over naar het woordje Soeverein
waar je dan naar verwezen wordt naar Soevereiniteit
Soeverein komt waarschijnlijk van het Latijnse superanus
of suprema potestas, en betekent "hoogste macht of gezag". Vroeger
was de soeverein bijvoorbeeld de paus, de keizer of de koning.
In Nederland aanvaardden de gewesten in 1588 zelf de
soevereiniteit. Dit betekende dat zij voortaan de volheid van bevoegdheden
zouden hebben in de staat en zij aan niemand onderworpen
zouden zijn. Na de Franse Tijd komt dit begrip terug bij
koning Willem I. Hij aanvaardde in 1813 de soevereiniteit "onder
voorwaarde ener wijze constitutie."
Soevereiniteit wordt ook gebruikt om aan te geven waar
uiteindelijk het gezag vandaan komt (bijvoorbeeld: volkssoevereiniteit
of godssoevereiniteit). Het is met andere woorden de
legitimatiebron van het gezag zelf. In moderne staten is al het recht
doorgaans terug te voeren op de constitutie. Door middel van het
soevereiniteitsbegrip wordt aangegeven waarom de constitutie
geldt. In het geval van volkssoevereiniteit is dat bijvoorbeeld zo
omdat het volk geacht wordt zichzelf die constitutie te hebben
gegeven. In het geval van vorstensoevereiniteit wordt de vorst
geacht de constitutie te hebben gegeven.
Soevereiniteit is het recht van een politieke entiteit zijn
macht uit te oefenen. In het internationaal recht is soevereiniteit
een belangrijk concept, daar het gaat om het respect voor elkaars
grenzen en het recht om gezag uit te oefenen binnen de grenzen
van een nationale staat (het zelfbeschikkingsrecht). Dit betekent
dat een andere staat niet het recht heeft zich te bemoeien met
de binnenlandse aangelegenheden en dat zij zich onthoudt van
agressie tegen de soevereine staat. Soevereiniteit betekent ook dat
een soevereine staat geen enkel gezag over een andere soevereine
staat uit kan oefenen.
In het Orderecht is de soeverein van de orde het hoogste
gezag binnen een Ridderorde. Niet iedere orde kent een soeverein,
de Nederlandse en Belgische koningen zijn grootmeester van
hun orden. De Britse koning is de soeverein van een aantal orden
en laat zich daarbij bijstaan door een grootmeester. In andere
orden van Groot-Brittannië of landen van het Gemenebest is de
koning zèlf grootmeester en ontbreekt een soeverein. Karel van
Habsburg-Lotharingen is "hoofd en soeverein" van zijn Orde van
het Gulden Vlies.
13-1e Aspecten van soevereiniteit
Het belang van de Vrede van Münster en Westfalen voor
soevereiniteit is enorm groot. In het sluiten van die vrede bleken
drie dingen over soevereiniteit. Aan de ene kant is soevereiniteit
het niet hebben van een hogere macht boven de staat. Aan de
andere kant speelt erkenning van die soevereiniteit door anderen
een belangrijke rol. Beide hangen nauw samen. Als je erkent dat
iemand soeverein is dan zeg je daarmee dat iemand geen hogere
macht boven zich heeft, dat die gelijkwaardig is aan jou en dat
je dus niet zomaar je gaat inmengen in "binnenlandse" politieke
kwesties. Een overkoepelend derde aspect is dat soevereiniteit
onderhandelbaar is. Al deze aspecten komen steeds weer terug
wanneer het gaat om soevereiniteit in de wereldpolitiek.
13-1f Wereldinrichting
Sinds de dekolonisatie is bijna de hele wereld opgedeeld
in soevereine staten. Je zou kunnen zeggen dat het idee van soevereiniteit
van Bodin een van de meest krachtige politieke ideeën in
de wereld is geweest. Wat niet wil zeggen dat het oude keizerlijke
China of Japan niet soeverein geweest zouden zijn. Deze rijken
hadden echter ook gebieden die ze niet direct bestuurden, maar
meer indirect via tribuutbetalingen en dergelijke. In de moderne
wereld bestaat dat niet meer. Naar buiten toe is de grens van de
staat vastgesteld en binnen dat gebied is er een staatsapparaat dat
tot die grens alles mag doen. Als er gebieden binnen die grens een
zekere mate van geregelde onafhankelijkheid hebben, dan spreken
we van een statenbond, bondsstaat, federatie of iets dergelijks. Is
de onafhankelijkheid niet geregeld dan nog mag je niet zomaar
de grens oversteken. Er wordt dan vaak gesproken van wetteloze
gebieden of tribale samenleving. De grens van de staat is echter heilig.
Dit komt ook terug bij de Verenigde Naties. Erkende staten
kunnen zich aansluiten bij de Verenigde Naties, deelstaten niet.
Zonder erkenning kun je je niet aansluiten. Soevereiniteit is ook de
basis van diplomatie. Het bepaalt met wie onderhandeld of oorlog
gevoerd moet worden. Ook maakt het ambassades mogelijk. Op
dat kleine gebied is het betreffende land van de ambassade de baas.
13-1g Uitzonderingen
Hoewel soevereiniteit de manier is om de wereld in te delen
is de praktijk vaak weerbarstiger. Ook tegenwoordig zijn er nog
gebieden die niet echt te betitelen zijn als soevereine staten, maar
wel bestaan en een vorm van eigen bestuur hebben. In zekere zin
komt het onderhandelbare aspect tot uiting in de uitzonderingen.
Dat is ook de reden waarom het uitroepen van de eigen staat/
onafhankelijkheid zo'n heikel punt is. Andere uitzonderingsgeval
is Puerto Rico. Dit land is vooralsnog geen staat van de Verenigde
Staten van Amerika, maar het maakt er wel deel van uit: een
protectoraat. Naar buiten toe vormt een andere soevereine staat
het gezag over het gebied. Naar binnen toe is het autonoom. Ook
hier blijkt weer dat soevereiniteit niet zo eenduidig is als het lijkt
en de genoemde aspecten van soevereiniteit kneedbaar maken.
Een andere uitzondering is de Europese Unie. In de
Europese Unie hebben soevereine staten besloten bepaalde bestuursgebieden
gezamenlijk uit te voeren. De afzonderlijke staten
delegeren daarmee een deel van hun soevereiniteit naar een andere
instelling, die zelf niet soeverein is in de zin van een erkende staat.
Toch oefent deze instelling naar binnen toe soevereiniteit uit over
de uitbestede beleidsgebieden. Een vraag die ook in de Republiek
der Zeven Verenigde Nederlanden speelde krijgt hiermee nieuwe
actualiteit; is soevereiniteit deelbaar?
13-2 Verklaring rechten van de mens
De komende 3 hoofdstukken zie je 3 verklaringen die als
richtlijnen zouden kunnen dienen waar de vrije mens zich veelal
aan moet houden. We praten over;
- Verklaring rechten van de mens (12-2a)
- Het Handvest van de Aarde (12-3)
- Handvest voor Compassie (12-4)
Doch in al het papierwerk is de belangrijkste regel wel:
"De mensen worden vrij en met gelijke rechten geboren
en blijven dit." (lid1)
Dat is de erkenning dat wij mensen van vlees en bloed vrij
zijn. Meer hebben we als mens niet nodig om te weten wat en hoe
te handelen op deze aarde. Er zijn verder nog wat richtlijnen maar
die zijn veelal weer gekoppeld aan wetten of lokale interpretaties
en tast dus regel 1 al weer meteen aan.
We kunnen dus stellen dat alles na lid 1 eigenlijk weer de
mens hun vrijheden berooft. En zo is niet zoals de ware universele
rechten zijn. Een extra aantekening is, is dat er nog vele aanpassingen
zijn gedaan op het eerste document, maar na uit te zoeken
zijn deze geen van alle rechtsgeldig.
Maar we gaan je eens de verklaringen laten lezen. Het
is aan iedereen voor zich wat ze en hoe ze hun vrijheid zien en
beleven en er naar willen leven.
|
